Veiligheidsincidenten terugdringen: zo doen we dat

Dag in dag uit zijn onze collega’s bezig op de bouw. Mooi en uitdagend werk dat helaas ook risico’s met zich meebrengt. Uit de jaarlijkse Monitor arbeidsongevallen van de Arbeidsinspectie blijkt dat de bouw een van de sectoren is waar relatief de meeste arbeidsongevallen plaatsvinden. Deze ongevallen hebben uiteraard een enorme impact op de betrokkenen, hun gezinnen en collega’s.

Extra wrang is dat ze in veel gevallen voorkomen hadden kunnen worden, als er meer aandacht was geweest voor veiligheid. Daarom lanceerden we in juni 2022 het veiligheidsprogramma Take Care. Met dit programma dagen we onszelf en onze collega’s uit om oog te hebben voor elkaar, verantwoordelijkheid te nemen en elkaar aan te spreken als dat nodig is. Zo creëren we bij iedereen – van stagiair tot uitvoerder – meer bewustwording rondom veiligheid op de bouw. Want alleen samen kunnen we ons werk veilig maken en zorgen dat iedereen ’s avonds weer gezond thuiskomt.

Geen ogen in ons achterhoofd

Heien is een van de meest risicovolle werkzaamheden op de bouwplaats. “Als heier ben je eigenlijk de ogen van de kraanmachinist, die de heipalen op de juiste plek moet laten zakken. Daardoor sta je altijd onder de last, wat natuurlijk niet zonder gevaar is”, legt Peter Groen uit. Hij is sinds drie jaar uitvoerder bij Ballast Nedam Funderingstechnieken en werkte daarvoor zestien jaar als heier.

Peter werkte mee aan het veiligheidsprogramma Take Care. “Ik sta op een poster met een foto en de oneliner: ‘We moeten elkaar goed in de gaten houden, want we hebben geen ogen in ons achterhoofd’. Dat is voor mij de kern van werken op de bouw. Groepsgevoel is heel belangrijk. Iedereen moet zich vrij voelen om te kunnen zeggen dat een situatie onveilig is.”

Volgens Peter is dat bij Ballast Nedam Funderingstechnieken zeker het geval. “Laatst kreeg ik een telefoontje van een collega die het werk had stilgelegd, omdat mensen te dicht bij de funderingsmachines aan het werk waren. Ik ben er meteen naartoe gegaan en pas toen zij weg waren, hebben we het werk hervat. Dit vind ik nou een mooi voorbeeld van een goed besluit van die collega. Want veiligheid gaat boven alles.” 

Automatisme

Doel van dit veiligheidsprogramma is mensen bewuster maken. Programmamanager Stephen van Bree vertelt: “Veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid en gaat iedereen aan. Daarom hebben we ook fotoposters gemaakt van onze eigen medewerkers, zodat de posters herkenbaar en persoonlijk zijn. Verder hebben we een Take Care-leiderschapstraject voor leidinggevenden opgezet en een Care-app ontwikkeld die nu gefaseerd wordt uitgerold. In deze app kunnen medewerkers incidenten en gevaarlijke situaties melden, maar ook positieve observaties, zoals een veilige afzetting of een opgeruimde bouwplaats. Want er gaat ook al heel veel goed op het gebied van veiligheid en het zijn bovendien mooie voorbeelden om te delen met collega’s.”

Stephen vertelt dat het Take Care-programma geen einddatum heeft. “We hebben nu het zaadje geplant, maar een cultuurverandering kost tijd. We stoppen pas met dit programma als iedereen standaard voor de veiligste optie kiest, ook als niemand kijkt. Of beter gezegd: zélfs als niemand kijkt. Dat moet een automatisme zijn.”