Aanleg tunnel voor nieuwe landroute

Belangrijke schakel

De grootste haven van het Midden-Oosten, dat moet Al Faw Port de komende jaren worden. En om dit groeiende gebied te ontsluiten richting het noorden, is een compleet nieuwe weg in aanbouw. Vanuit Al Faw Port, in het zuidelijkste puntje van Irak, steekt het wegverkeer straks via een tunnel de Khor Al Zubair rivier over. Via Bagdad leidt de route vervolgens naar Turkije. Zo vormt deze tunnel een belangrijke schakel in de verbinding van de regio met Europa. Wat dat oplevert, behalve toenemend handelsverkeer? Tijdwinst én minder risico’s - de nieuwe route moet een concurrerend alternatief worden voor het Suez-kanaal. Op dit moment is het voordeel zelfs nóg groter: vanwege de onveilige situatie rondom het Suez-kanaal varen veel schepen nu namelijk om via de Kaap.

Dat klinkt overzichtelijk, maar de praktijk is een stuk complexer. “Bijna 2 jaar aan voorbereiding zit hierin”, licht Martijn toe. “Een heel traject van engineeren tot het plannen en inkopen van middelen als pontons, lieren, survey systemen enzovoorts. Verder maken we natuurlijk gedetailleerde draaiboeken voor iedere operatie. En dan hebben we in Nederland ook nog een testfase van een aantal maanden doorlopen. Eindelijk zijn we nu op locatie aan het installeren: volgens de huidige planning gaat het dok eind september onder water. Voor ons is dat moment het startschot voor de eindfase: daarna kunnen we beginnen met afzinken van de tunnelelementen. Dat duurt een maand of 5. Daarna zit ons werk erop en bouwen onze partners de tunnel verder af, zodat het verkeer door de tunnel kan rijden.”

Afzinken en aansluiten

Zodra het afzinken begint, worden de tunnelelementen met lieren uit het dok gehaald en tijdelijk op een andere plek afgemeerd. Daar maken we het tunnelelement ‘afzinkgereed’. We plaatsen tijdelijke oplegconstructies, bolders en hijspunten en een toegangsschacht, een meettoren en meetsystemen. Zodra ook de grote catamaranpontons bevestigd zijn kan het afzinken beginnen.

Met behulp van een liersysteem drijven we het tunnelelement heel langzaam en precies naar de afzinklocatie: hier houden lierpontons het tunnelelement op de juiste plek om ze vervolgens stuk voor stuk en uiterst voorzichtig gecontroleerd naar de rivierbedding te laten zakken. De tunneldelen landen in een vooraf gegraven zinksleuf aan de voorzijde (primaire zijde) op een stalen oplegconstructie en aan de achterzijde (secundaire zijde) op een tijdelijke fundering van twee reusachtige tegels.

Door middel van hydraulische vijzelsystemen kunnen we het tunnelelement exact op de juiste hoogte leggen. Eenmaal op de bodem wordt het element met behulp van het GINA-profiel waterdicht aangesloten op zijn voorganger. Een extreem nauwkeurige en tijdsintensieve klus: iedere afzinkoperatie kost circa 16 uur aan één stuk. Zodra de positie van het tunnelelement akkoord is, start het onderstromen van het tunnelelement en vormt een patroon van zandpannenkoeken de uiteindelijke fundatie.

Werken in de woestijn

Een zeer specialistisch project dus, maar ook de locatie brengt de nodige uitdaging met zich mee. Martijn: “Umm Qasr, net ten zuiden van Basra en de exacte locatie waar de tunnel zich bevindt, ligt midden in de woestijn. De thermometer raakt regelmatig de 50 graden. Tegen die extreme hitte moet je je continu beschermen, om verbranding en uitdroging te voorkomen.”

Naast het klimaat zorgen ook politieke en sociale onrust voor verhoogd risico. “Als je gaat werken in een gebied dat door het ministerie van Buitenlandse Zaken als ‘rood’ is gekwalificeerd, dan betekent dat een grote verantwoordelijkheid om er toch voor te zorgen dat er veilig gewerkt kan worden. Die nemen wij als bedrijf zeer serieus en daar organiseren we ons volledig op. Het betekent dat we vergaande maatregelen nemen zodat onze mensen veilig hun werk kunnen doen. Zo verloopt elk transport van en naar de projectlocatie met gepantserd vervoer en onder escorte en staan de locaties 24/7 onder bewaking. De compound is onze thuisbasis: hier werken, eten, slapen en sporten onze mensen. Het kamp verlaten zonder toestemming is dan ook absoluut verboden en er gelden strikte regels. Dat is even wennen. Maar het is ook een bijzondere ervaring, waar collega’s bewust voor kiezen. Meewerken aan zo’n project waarin letterlijk niets fout mag gaan en álles moet kloppen - dat doe je hooguit een paar keer in je leven.”

Teamprestatie

Een bijzondere ervaring is het zeker. Xavier Szadkowski, Project Engineer bij Ballast Nedam, beaamt dat. “Ik vind werken in het buitenland geweldig. Maar een locatie als Irak is extra uitdagend, daar moet je wel tegen kunnen. Die afweging maak je niet alleen voor jezelf; je wilt natuurlijk ook dat het thuisfront achter je staat. Al met al zitten we ongeveer een jaar op de compound. Dat lukt alleen als je je openstelt en een steentje wilt bijdragen aan zo’n speciaal project.”

Wat enorm helpt, is een goede dynamiek in het team, aldus Xavier. “In het begin ken je elkaar niet: dan moet je als groep door een proces heen voordat je allemaal op dezelfde lijn zit. Dat geldt overigens ook voor de mensen met wie we samenwerken, de klant en onze partners. Intussen zijn we met een club mensen die het werk leuk vinden en erop gebrand zijn om samen iets moois neer te zetten. Met elkaar moeten we het oplossen. We zijn allemaal ingenieurs maar in de uitvoering doen we het met z’n allen.”

De techniek is nog de minste zorg, vertelt Xavier. Alles op de juiste plek krijgen, dat is de grootste uitdaging. “Lokaal kunnen we niets regelen; al het materieel komt vanuit andere landen. Dat vraagt om een extreem goede voorbereiding. Vooraf moeten we elk onderdeel tot in detail uitdenken, checken en dubbel-dubbelchecken. Als de tunnel er straks is, mogen we met z’n allen enorm trots zijn!”

Investeren in ontwikkeling

Ballast Nedam voert het Umm Qasr-project uit in opdracht van samenwerkingspartner Daewoo Engineering & Construction Co. Een succesvolle uitvoering van de tunnelverbinding draagt bij aan verhoogde veiligheid van transport en aan economische ontwikkeling van de regio. Om die ambities te ondersteunen investeert de World Bank Group (Wereldbank) in het Grand Faw Masterplan.