Bijzonder asfalt in Castricum: In nauwe samenwerking met de gemeente

Wie op de plattegrond van Castricum kijkt, ziet het al: het stukje tussen het spoor en de rotonde op de Oranjelaan in Castricum is niet zo gek lang. Toch was het opnieuw inrichten en asfalteren van deze weg een complex proces doordat er grote variatie zat in de aanwezige asfaltmengsels en funderingen.

Aanleiding van de herinrichting van de Oranjelaan was de behoefte naar een verkeersveilige omgeving voor fietsers en omwonenden. Geen overbodige luxe, met een grote school om de hoek en een bushalte, spoorweg en verzorgingstehuis in de straat. Naast het verbeteren van de verkeersveiligheid stonden twee andere aspecten centraal: duurzaamheid en een nauwe samenwerking.

“De milieudoelen uit het Klimaatakkoord zien we ook terug in het gemeentebeleid”, zegt Marco van Beek, Projectleider vanuit de gemeente. “We kijken continu naar manieren om deze doelen het beste te vertalen en toe te passen. Binnen de gemeente Castricum willen we graag vernieuwend denken en de impact van asfalt op het milieu verkleinen door duurzame asfaltmengsels in te zetten. Daarom hebben we met Ballast Nedam Road Specialties en een duurzaamheids- en asfaltmengselexpert van DIBEC om tafel gezeten om het beste mengsel tot stand te laten komen.”

Dunner en duurzamer - met dezelfde sterkte

Binnen een raamcontract voert Ballast Nedam asfalteringswerkzaamheden uit voor de gemeente Castricum. De samenwerking binnen dit herinrichtingsproject hebben we gebaseerd op deze basisovereenkomst. “We dachten: wat als we de totale constructie helemaal opnieuw beschouwen en ontwerpen?”, zegt Thomas Snelderwaard, Projectleider vanuit Ballast Nedam Road Specialties. “Het begon met een inventarisatie. Wat hebben we in huis? En welke berekeningen kunnen we maken? DIBEC heeft de verhardingsconstructies op duurzaamheid en levensduur doorgerekend op basis van de gewenste uitgangspunten.”

Voor dit project viel de keuze op een CO2-besparende verhardingsconstructie die niet ten koste gaat van de levensduur. Het gekozen asfalt sluit aan bij de ambities van de gemeente én scoort hoog op duurzaamheid door het hergebruik van verschillende materialen. “We hebben de fundering van zand vervangen door hydraulisch menggranulaat”, zegt Thomas. “Het vrijgekomen zand is hergebruikt binnen de gemeente. Bovendien kunnen we een dunner asfaltpakket toepassen doordat DIBEC met onder andere een draagkrachtige fundering en stabielere asfaltmengsels heeft gerekend. Hierdoor hebben we in totaal slechts een laagdikte van 120 millimeter nodig. Dat is een groot verschil, want volgens het onderzoek van de gemeente zou hier maar liefst 170 millimeter asfalt nodig zijn. Kortom, een enorme reductie van CO2 door het gebruik van minder grondstoffen.”

Het onderlaagmengsel bestaat uit bijna 100% hergebruikte materialen, dankzij recycling van oud asfalt en het toepassen van overige materialen uit dezelfde keten. “We hoefden hier nog maar een heel klein beetje nieuwe materialen en bindmiddel aan toe te voegen om weer een nieuw onderlaagmengsel te creëren”, zegt Thomas. “En in de deklaag doen we eigenlijk hetzelfde. Traditioneel gezien wordt in deklaagmengsels maximaal 30% gerecycled, maar we werken hier zelfs met 65% oud asfalt in het mengsel. De kwaliteit garanderen we door uitgebreid te testen. Het asfalt heeft dezelfde levensduurverwachting en functionaliteit als het traditionele mengsel.”

Bijzonder rood asfalt op de fietspaden

Een hoogtepunt van de herinrichting is het nieuwe fietspad dat de weg aan beide kanten omlijst. Voor deze fietspaden is een nieuw mengsel ontwikkeld waarin het oude rode asfalt wordt hergebruikt. Ballast Nedam en DIBEC hebben uitgebreid onderzocht of het asfalt hier geschikt voor was en of het asfalt van hoge kwaliteit zou opleveren. Het resultaat? Een primeur in Nederland. Deze werkwijze bespaart rood pigment, rode steenslag én bitumen. Een mooi uitgangspunt, aangezien we geen extra olieproduct uit de grond hoeven te halen. De milieubelasting en de CO2-uitstoot is tijdens de productie van dit rode asfaltmengsel met ruim 50% verminderd ten opzichte van een nieuw mengsel.

Eén aspect valt wel op: een groot deel van de nieuwe fietspaden is sinds de herinrichting minder rood geworden en neigt eerder naar roodbruin. Dat komt door het hergebruik van het oude asfalt en het toepassen van zwart bindmiddel. Thomas: “Het oude asfalt brengen we dus op precies dezelfde plek terug. Deze werkwijze zal echt de toekomst zijn.”

Toch is de fellere kleur op bepaalde plekken van de fietspaden nog terug te vinden. Op deze plekken, zoals de rotonde, passeren fietsers het autoverkeer en is het voor de verkeersveiligheid belangrijk dat de fietspaden extra goed worden aangeduid. Daarom hebben we op deze plekken rood pigment en blank bindmiddel doorgemengd. Dit zorgt weliswaar voor minder winst op duurzaamheidsniveau, maar ook voor een nog veiligere verkeerssituatie.

Herinrichting vanuit een driehoek

De herinrichting gaat verder dan alleen het verbreden van de fietspaden. De oude haltehaven van de lijnbus is verdwenen en biedt nu alle ruimte voor groen. In het najaar planten we ruim twintig bomen en komt 300m2 aan vaste planten op de grote rotonde. Bovendien zijn oude tegels in het voetpad hergebruikt en werden LED-lampen aangebracht.

Vanuit de gemeente blikt Marco terug: “Bij dit project hebben we actief naar een nauwe samenwerking gezocht. Als opdrachtgever, aannemer en adviseur vormden we een driehoek en zijn we tot iets moois gekomen dat onze vraag precies beantwoord heeft. We zijn heel blij met het resultaat: een duurzame aanpak en een weg die veiliger is en weer jaren mee kan. ‘We maken er een mooi project van’, zeiden we bij de start. Nou, dat is gelukt.”