Robots in de bouw: hoe zit dat?

Uit onderzoek van ABN AMRO blijkt dat de Nederlandse bouwsector tot 2030 zo'n 306 miljoen euro investeert in robots. Bovendien verwacht de bank dat het aantal bouwrobots, van drones tot 3D-betonprinters, jaarlijks gemiddeld met 14,1 procent toeneemt.

Ballast Nedam investeert al volop in deze ontwikkeling. Drie voorbeelden:

• In 2021 boorden we 280.000 stekken en beugels in de onderwaterbetonvloer van de Maasdeltatunnel en de Hollandtunnel. Deze klus werd geklaard door een robot plotter.
• In mei 2022 maakten we bekend dat we starten met een nieuwe metselrobot. Deze robot werkt met écht metselwerk, in plaats van de steenstrips waar de meeste robots mee werken.
• Twee van onze eigen collega's zijn inmiddels opgeleid tot dronepiloot. Zij hebben de hoogste drone-certificaten die je in Nederland kunt hebben en kunnen daardoor maatvoering op een slimme manier uitvoeren. 
  
  

Wat is robotisering in de bouw?

Robotisering betekent dat machines taken uitvoeren die voorheen door mensen werden gedaan. Deze machines noemen we robots. De handelingen zijn programmeerbaar, vaak repeterend van aard en kunnen automatisch bestuurd worden.

In de bouw komen diverse soorten robots voor, zoals de eerder genoemde metselrobot en drones, maar denk bijvoorbeeld ook aan 3D-beton printers, of autonoom rijdende graafmachines. Doordat de machines flexibel zijn, kunnen we ze voor meerdere doelen inzetten. Zo kunnen we met een drone bijvoorbeeld de veiligheid of voortgang van een project controleren of een foto maken voor een opdrachtgever.

Waarom investeren we in robots op bouwplaatsen?

Robots worden steeds vaker aan teams toegevoegd doordat ze betrouwbaar, efficiënt en snel werken en zware arbeid uit handen kunnen nemen. Ze ondersteunen het operationele proces. Dat is geen overbodige luxe, vanwege de gigantische bouwopgave, de vraag om verdere verduurzaming en risico's op faalkosten. 

Robotisering helpt ook bij verduurzaming van de sector, doordat de juiste hoeveelheden aan benodigd grondstoffen vooraf worden ingesteld bijvoorbeeld bij een metselrobot of een 3d beton printer en materiaalbesparing optreedt. 3D-printers kunnen bijvoorbeeld lichtere ontwerpen creëren die tegelijkertijd net zo stevig zijn. De metselrobot die Ballast Nedam inzet, vermindert het mortelverbruik met 30-50% en reduceert de CO2- en NO2-uitstoot flink. 

Zijn onze eigen collega's later vervangen door robots?

Daar kunnen we kort over zijn: nee, onze collega's zijn onvervangbaar. Maar robots werken wel erg efficiënt: een metselrobot met getrainde operator verzet net zoveel werk als drie metselaars. Met deze efficiëntie ondersteunen de robots onze collega's. Het voorkomt dat onze schaarse metselaars fysiek overbelast raken in de huidige krappe arbeidsmarkt.

Dankzij deze ontwikkeling ontstaat een samenwerking tussen mens en machines. Een voorbeeld: de robotplotter maakt het werk op project A24 Blankenburgverbinding gemakkelijker doordat dit apparaat zelf stuurlijnen uitzet en gaten boort. En dankzij de drone besparen onze collega’s tijd tijdens de maatvoering.

In deze video zie je hoe onze collega's op project A24 Blankenburgverbinding samenwerken met een drone:

Wat gaan we doen met de metselrobot?

De metselrobot gaat metselen voor projecten van twee dochterondernemingen van Ballast Nedam: Heddes Bouw & Ontwikkeling en Laudy Bouw & Ontwikkeling. We zijn de robot uitgebreid aan het testen en gaan na de zomer van 2022 met de robot aan de slag. 

Hoe zien we de toekomst van de robotisering in de bouw?

De digitalisering van de bouw biedt volop kansen. Niet alleen voor onszelf, maar ook voor onze klanten. Door innovatie en digitalisering kunnen we onze klanten meenemen in ons bouwproces.

Met digitalisering kunnen wij de efficiëntie verbeteren, de kwaliteit en productie verhogen, de arbeidskloof opvullen en tegelijkertijd de aantrekkingskracht op jong talent vergroten. Wij geloven erin dat de digitale transformatie nog lang niet klaar is. Daarom verankeren we de digitalisering in onze processen. Dankzij pilots doen wij kennis en ervaring op, waarna we de resultaten kunnen toepassen.

We zien wel nog uitdagingen, bijvoorbeeld rondom het standaardiseren van productieprocessen of de verschillen tussen het ontwerp en de realisatie. De enorme bouwopgave en krapte op de arbeidsmarkt stimuleren ons hier oplossingen voor te zoeken en ons zelf uit te dagen breder te kijken. Zo blijven we investeren in de robotisering.