Aardbevingsveilig bouwen

Feringa Building in Groningen kan tegen een stootje

Een veilig gebouw tijdens aardbeving in Groningen: zo doen we dat!

Feringa Building in Groningen wordt aardbevingsveilig gebouwd door Ballast Nedam. Zo zorgen we ervoor dat het gebouw zo lang mogelijk overeind blijft wanneer Groningen wordt overvallen door een aardbeving. Maar: hoe doen we dat?

Allereerst: wat is Feringa Building? Dit nieuwe universiteitsgebouw verrijst op de Zernike Campus in Groningen. Het telt maar liefst 64.000m2 en gaat bèta-technisch onderwijs bieden aan ruim 1400 studenten van Rijksuniversiteit Groningen.

Aangezien Groningen al lange tijd te maken heeft met aardbevingen, is een aardbevingsveilige constructie van belang. Deze aardbevingen zijn een gevolg van jarenlange gaswinning in de regio. Door die gaswinning zakken de holtes in de zandsteenbodem in, waardoor energie vrijkomt. En die energie zorgt voor aardbevingen.

Wat betekent ‘aardbevingsveilig bouwen’?

Aardbevingsveilig bouwen houdt in dat het gebouw tijdens een aardbeving zodanig lang overeind blijft dat jij er als gebruiker op tijd uit kunt. Op een hevige aardbeving zal een gebouw zeker reageren, maar heb jij het gebouw allang veilig kunnen verlaten.

Hoe reageert zo’n groot gebouw op een aardbeving?

Als het gebouw te maken krijgt met een aardbeving, spreken we over horizontale krachten. Het gebouw is die krachten in zekere zin gewend, want bij hevige wind zijn deze krachten er ook. Maar een aardbeving zorgt juist voor krachten die lager aangrijpen: in de grond. Dat heeft een heel ander effect op het gebouw. De trillingen van de aardbeving in de grond zorgen ervoor dat de bovenste delen van het gebouw uiteindelijk horizontaal in beweging komen. Hoe zwaarder het bovenste deel van het gebouw is, hoe langer en heftiger het gaat bewegen. En dat zorgt voor meer schade.

Hoe hebben we hier rekening mee gehouden in de constructie?

In de constructie van Feringa Building hebben we vele keuzes gemaakt die het gebouw veiliger maken tijdens een aardbeving. Dit doet Ballast Nedam samen met ingenieursbureau abtWassenaar en architect Ector Hoogstad Architecten. We zetten drie keuzes op een rij:

  1. Stabiliteitswanden en poeren
    Vanuit de grond bereiken de aardbevingskrachten uiteindelijk ook de bovenste lagen van het gebouw. Met stabiliteitswanden kunnen we deze trillingen weer naar de fundering leiden, zodat de beweging van het gebouw gaat stoppen. Deze stabiliteitswanden zijn bij Feringa Building extra zwaar, aangezien ze tijdens een aardbeving op de proef worden gesteld. Ze zijn in diverse richtingen in de constructie opgenomen: horizontaal, verticaal en diagonaal. Zo kunnen de wanden de trillingen van de aardbeving opvangen en via seismische poeren naar beneden leiden. Deze poeren zijn betonnen ondersteuningsconstructies, specifiek gemaakt voor aardbevingen.
  2. Lichte materialen
    We maken het bovenste deel van Feringa Building zo licht mogelijk. Daarom kiezen we voor lichte materialen, waarmee we voorkomen dat het gebouw tijdens een aardbeving topzwaar wordt en erg heftig in beweging komt. Voorbeelden van deze lichte materialen, in combinatie met zwaardere materialen beton en glas:
  • Aluminium pui
  • Stalen dakopbouw
  • Houtskeletbouw

De houtskeletbouw bevat bepaalde verankeringen waardoor het gebouw de horizontale bewegingen van een aardbeving zelf al wat kan opvangen. Dat is een verschil met een betonconstructie.

  1. Dilatatienaden
    Feringa Building bestaat uit zes gebouwdelen. Daartussen zitten dilatatienaden van zo’n 30 centimeter. Deze naden zijn aanzienlijk groter dan normaal en zorgen ervoor dat de bouwdelen tijdens een aardbeving onafhankelijk van elkaar bewegen. Hierdoor heeft een aardbeving een minder groot effect. Wanneer het gebouw voltooid is, zijn deze dilatatienaden niet meer te zien. En toch hebben ze een grote impact.

Hoe uitdagend is deze aardbevingsveilige constructie?

De constructie van Feringa Building is absoluut een uitdagende puzzel. Alles grijpt in elkaar, zodat de krachten van een aardbeving goed kunnen worden teruggeleid naar de grond. De poeren in deze constructie zijn opvallend zwaar, waardoor we met ons Ballast Nedam projectteam kritisch hebben moeten kijken hoe we ze het beste konden storten én hoe de aansluitingen op de balken in elkaar konden grijpen. Hier komt onze jarenlange ervaring binnen de utiliteitsbouw goed van pas en zorgen we ervoor dat de 1400 studenten veilig kunnen leren en studeren. Kortom: een mooie, complexe klus.

Terug naar: